Ανανέωση και Τροποποίηση
Άδειας Αρδευτικής Γεώτρησης
Η Θεσσαλία αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη σε έκταση πεδινή αγροτική περιοχή, μετά τον κάμπο της Μακεδονίας και μια απο τις κυριότερες περιοχές αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδα. Επίσης εμφανίζονται όλες οι χρήσεις νερού.
Άρδευση για την κάλυψη των υδατικών αναγκών που προκύπτουν από την γεωργική ζήτηση. Ύδρευση, η σημαντικότερη μορφή αστικής ζήτησης και τέλος υδατικές ανάγκες που προκύπτουν από την βιομηχανική ζήτηση.
Στο σχήμα 1 παρουσιάζεται η κατανομή της ζήτησης νερού για την εξυπηρέτηση της κάθε χρήσης νερού.
Σχήμα 1: Κατανομή της ζήτησης νερού στην Θεσσαλία (Εθνική Τράπεζα Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας διαθέσιμο στο http://ndbhmi.chi.civil.ntua.gr/el/applications/district/thessaly.html )
Όπως συμπεραίνεται από το παραπάνω σχήμα, η Θεσσαλία αποτελεί μία περιοχή όπου το μεγαλύτερο ποσοστό χρήσης νερού προορίζεται για τον πρωτογενή τομέα, ο οποίος περιορίζεται σχεδόν κατά αποκλειστικότητα στη γεωργία. Επομένως η γεωργία αποτελεί κύρια ασχολία και κατ΄επέκταση κύρια πηγή εισοδήματος για ένα μεγάλο μέρος του τοπικού πληθυσμού. Για το λόγο αυτό οι ανάγκες που προκύπτουν διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα τεκταινόμενα της περιοχής τόσο από οικονομικής όσο και από κοινωνικοπολιτικής άποψης.
Επίσης όπως προκύπτει από το σχήμα 2 το οποίο είναι διαθέσιμο και στο Διαδίκτυο στη διεύθυνση http://library.tee.gr/digital/m2583/m2583_migiros.pdf παρουσιάζεται ότι στην περιφέρεια Θεσσαλίας υπάρχουν 58000 γεωτρήσεις, οι οποίες εξυπηρετούν τις υδατικές ανάγκες του πληθυσμού κυρίως για την κάλυψη αρδευτικών αναγκών.
Ο αριθμός των αδήλωτων γεωτρήσεων που σημειώνεται μπορεί να φαίνεται υπερβολικός αλλά σε καμία περίπτωση ο αριθμός αυτός δεν είναι κάτω των 35000.
Στον διαδικτυακό τόπο http://lmt.ypeka.gr/ όπου υπάρχει το Εθνικό Μητρώο Σημείων Υδροληψίας (ΕΜΣΥ), στο οποίο καταγράφονται όλες οι τωρινές νόμιμες γεωτρήσεις μεταβαίνοντας στην Θέαση Σημείων Υδροληψίας παρατηρείται ότι υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος να διανυθεί έτσι ώστε όχι να ταυτιστεί αλλά τουλάχιστον να πλησιαστεί ο αριθμός των μη νόμιμων γεωτρήσεων.
Σχήμα 2: Καταγραφή αρδευόμενων εκτάσεων ανά Περιφέρεια σε ποσοστά και δυνατότητα υπόγειου υδροφορέα σε σχέση με τον αριθμό των γεωτρήσεων που υπάρχουν (Μιγκίρος, 2012)
Συμπεραίνοντας το υπόγειο υδατικό σύστημα της περιοχής λόγω της έντονης αγροτικής δραστηριότητας που κυριαρχεί στην περιοχή δέχεται υπερβολική πίεση, επομένως αδήριτη ανάγκη συνιστά η πλήρη καταγραφή όλων των σημείων υδροληψίας. Ένας ακόμη αρνητικός αντίκτυπος που υποδηλώνει ξεκάθαρα το γιατί πρέπει να δηλωθούν όλες οι γεωτρήσεις είναι και το γεγονός ότι η ανεξέλεκτη εκμετάλλευση των υπόγειων υδάτων στην περιοχή έχει οδηγήσει στις καθιζήσεις του εδάφους, με αποτέλεσμα την εμφάνιση του φαινομένου των ρωγματώσεων του εδάφους στα χωριά Νίκη, Γλαύκη Χάλκη, Ριζόμυλος, Στεφανοβίκειο κ.α. Τέλος πρέπει να επισημανθεί και το γεγονός ότι χρειάζεται επιστημονική επίβλεψη στην ανόρυξη νέων γεωτρήσεων αλλά και να τεθούν κάποιες βασικές προϋποθέσεις για να λάβουν άδεια οι ήδη υπάρχουσες, διότι το υπόγειο υδατικό δυναμικό αποτελεί φυσικό πόρο μοναδικής σημασίας/σπουδαιότητας.
Στην Θεσσαλία εκτός από την ποσοτική υποβάθμιση που λαμβάνει χώρα εξαιτίας του ανεξέλεγκτου αριθμού αρδευτικών γεωτρήσεων που υπάρχουν, τα επιφανειακά και υπόγεια υδατικά συστήματα υφίστανται επίσης και ποιοτική υποβάθμιση με κύριο υπεύθυνο τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες και παρεμβάσεις στην αγροτική απασχόληση.
Ο τομέας της διαχείρισης των υδατικών πόρων τόσο των επιφανειακών όσο και των υπόγειων είναι ένας φυσικός πόρος, ο οποίος πρέπει να προστατευθεί σε ποσοτικό αλλά και σε ποιοτικό επίπεδο γιατί αποτελεί πηγή ζωής για όλη την ανθρωπότητα.
Ελληνική Βιβλιογραφία
Μιγκίρος Γ (2012) . Ορθολογική Διαχείριση των Υδάτινων Πόρων στη Γεωργία με Χρήση Νέων Τεχνολογιών. Ημερίδα με θέμα «Το υδατικό αποτύπωμα: ένα εργαλείο για την ορθολογική διαχείριση του νερού» ΤΕΕ, 9 Μαρτίου, 2012, Αθήνα
Σιδηρόπουλος Παντελής, (2014). «Διαχείριση υπόγειων υδατικών πόρων σε συνθήκες αβεβαιότητας: Η αξία της πληροφορίας σε περιβαλλοντικά υποβαθμισμένους υδροφορείς». Διδακτορική Διατριβή. Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Χατζηνικολάου Γιώργος Τριαντάφυλλος, (2007). «Επίδραση διαχειριστικών πρακτικών στην ποιότητα νερού και στην οικολογία των ποταμών της Ελλάδας: ο Πηνειός ( Θεσσαλίας ) ως ειδική περίπτωση μελέτης». Διδακτορική Διατριβή. Σχολή Θετικών Επιστημών, Τμήμα Βιολογίας. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).
Ξενόγλωσση Βιβλιογραφία
Daskalaki P. and K. Voudouri, (2008). «Groundwater quality of porous aquifers in Greece: a synoptic review», Environmental Geology, 54, 505–513. https://doi.org/10.1007/s00254-007-0843-2
Papaioannou A., P. Plageras, E. Dovriki , A. Minas, V. Krikelis, P.Th. Nastos, K. Kakavas, A.G. Paliatsos, (2007). «Groundwater quality and location of productive activities in the region of Thessaly (Greece)», Desalination 213, 209–217. https://doi.org/10.1016/j.desal.2006.03.610
Petalas C., V. Pisinaras, K. Koltsida, V.A Tsihrintzis, (2005). «The Hydrological Regime of the East Basin of Thessaly, Greece». 9th International Conference on Environmental Science and Technology, 1-3 September, Rhodes Island.
Sidiropoulos P., N. Mylopoulos, A. Loukas, (2013). «Optimal management of an over exploited aquifer under climate change: The Lake Karla case», Journal of Water Resources Management, 27,1635-1649. https://doi.org/10.1007/s11269-012-0083-4
Sidiropoulos P., N. Mylopoulos, A. Loukas, (2015). «Stochastic Simulation and Management of an Over-Exploited Aquifer Using an Integrated Modeling System», Journal of Water Resources Management 29, 929-943. https://doi.org/10.1007/s11269-014-0852-3
Stamatis G., K. Parpodis , A. Filintas., E. Zagana, (2010). «Groundwater quality, nitrate pollution and irrigation environmental management in the Neocene sediments in an agricultural region in central Thessaly (Greece)», Environ Earth Sci (2011) 64:1081–1105 https://doi.org/10.1007/s12665-011-0926-y